SHIVA әлеміндегі бірлескен кәсіпорындар үшін мүмкіндіктер мен проблемалар: Қазақстанға қолданылуы

Мұқаба

Дәйексөз келтіру

Толық мәтін

Аннотация

Мақаланың мақсаты-бірлескен кәсіпорындардың SHIVA әлемі контекстінде кездесетін мүмкіндіктері мен проблемаларын талдау, сондай-ақ олардың Қазақстандағы өзектілігі мен қолданылуын бағалау. Зерттеудің мақсаты қазіргі жаһандық сын қатерлер мен белгісіздік жағдайында бірлескен кәсіпорындардың табысының негізгі факторларын анықтау болып табылады.

Мақалада зерттеудің келесі әдістері қолданылған: әдебиеттерге шолу – бірлескен кәсіпорындардың қолданыстағы зерттеулері мен теориялық модельдерін және SHIVA тұжырымдамасын талдау; салыстырмалы талдау – жалпы заңдылықтар мен айырмашылықтарды анықтау үшін бірлескен кәсіпорындар құрудың әлемдік және аймақтық тәжірибесін зерттеу; практикалық мысал-әртүрлі салалардағы табысты бірлескен кәсіпорындарды талдау және олардың Қазақстанда қолданылуы. Зерттеу көрсеткендей, бірлескен кәсіпорындар жаңа технологияларға қол жеткізуді, ресурстарды оңтайландыруды және нарықты кеңейтуді қоса алғанда, айтарлықтай стратегиялық артықшылықтарды ұсынады. Дегенмен, мәдени теңсіздік, басқару қиындықтары және білімді қорғау сияқты мәселелер әлі де үлкен кедергілер болып табылады. Tesla компаниясының Қытайдың автомобиль өнеркәсібіндегі серіктестігі мен ынтымақтастығын қоса алғанда, бүкіл әлем бойынша бірлескен кәсіпорындарды құру мысалдарын талдау сенімнің, стратегиялық үйлесімділіктің және икемді басқару құрылымдарының маңыздылығын көрсетеді. Сонымен қатар, энергетика саласында, әсіресе мұнай-газ секторында бірлескен кәсіпорындар тәуекелдерді бөлуге, технологиялық прогреске және нормативтік талаптарды сақтауға айтарлықтай үлес қосады.

Бірлескен энергетикалық кәсіпорындарға жасанды интеллект пен үлкен деректерді талдауды біріктіру болжамды қызмет көрсетуді, резервуарларды модельдеуді, жеткізу тізбегінің ашықтығын және келісімшартты басқаруды жақсартады. Бірлескен кәсіпорындар бизнестің жаһандық кеңеюіне ықпал етудің маңызды стратегиясы болып қала береді, бірақ олардың табысы мұқият жоспарлауға, тиімді басқаруға және тез өзгеретін нарықтық жағдайларға бейімделу қабілетіне байланысты. Цифрлық трансформация, әсіресе жасанды интеллект пен үлкен деректерді талдауды қолдану арқылы ол бірлескен кәсіпорындардың қызметін түбегейлі өзгертеді, тиімділікті арттырады және тәуекелдерді азайтады. Гипер байланысқан жаһандық экономика жағдайында бәсекеге қабілетті болып қалу үшін бірлескен кәсіпорындардың болашақ модельдері стратегиялық бейімделуге, тұрақты басқару механизмдеріне және цифрлық интеграцияға бағытталуы керек.

Атап айтқанда, энергетика секторы цифрландыру және жасанды интеллект негізіндегі шешімдер арқылы трансформациядан өтуде, бұл компанияларға операциялық қызметтің қыр-сырын жақсы түсінуге, шешім қабылдау процестерін жетілдіруге және бірлескен кәсіпорындарының ұзақ мерзімді тұрақтылығына қол жеткізуге мүмкіндік береді.

Толық мәтін

##article.viewOnOriginalSite##

Авторлар туралы

А. М. Жакиев

«PetroCouncil» Қазақстан мұнай және газ кеңесі

Email: a.jakiyev@petrocouncil.kz
ORCID iD: 0009-0009-7625-6129
Қазақстан, Атырау қаласы

К. А. Әбдіқалықов

Қазақстан-Британ техникалық университеті

Хат алмасуға жауапты Автор.
Email: k.abdykhalykov@kbtu.kz
ORCID iD: 0009-0008-6525-100X

PhD

Қазақстан, Алматы қаласы

Әдебиет тізімі

  1. ecopsy.ru [интернет]. SHIVA-mir. Ecopsy. Дата обращения 04.02.2025. Available from: https://www.ecopsy.ru/insights/shivamir.
  2. Kalitanyi V. Global business environment. In: Atiku SO, editor. Contemporary Multicultural Orientations and Practices for Global Leadership. 2019. P. 1–24.
  3. Morrison J. The international business environment: diversity and the global economy. London : Palgrave Macmillan, 2002.
  4. Akunyumu S., Fugar F.D., Adinyira E. Evaluation of risks affecting international construction JV (ICJV) projects in Ghana // J Eng Des Technol. 2024. Vol. 22, N 6. P. 1797–1824. doi: 10.1108/JEDT-06-2022-0299.
  5. Lytvynenko A., Lytvynenko O. Directions of functioning of international business in the globalized environment // Internauka. Series: Economic Sciences. 2022. Vol. 1. P. 142–147. doi: 10.25313/2520-2294-2022-1-7871.
  6. Popadić D., Živanović N., Živanović V. Characteristics of modern business of industrial companies on a global level // Экономика и управление: проблемы, решения. 2022. Том IV. С. 75–80. doi: 10.36871/ek.up.p.r.2022.05.04.010.
  7. Khan Z., Lew Y.K., Sinkovics R.R. International JVs as boundary spanners: Technological knowledge transfer in an emerging economy // Glob Strateg J. 2015. Vol. 5. P. 48–68. doi: 10.1002/gsj.1089.
  8. Sun S.L., Lee R.P. Enhancing innovation through international JV portfolios: From the emerging firm perspective // J Int Mark. 2013.Vol. 21, N 3. P. 1–23. doi: http://dx.doi.org/10.2307/23488033.
  9. Benavides-Espinosa M.D., Roig-Dobón S. The role of entrepreneurs in transferring knowledge through human resource management and JV // Int J Manpow. 2011. Vol. 32, N 2. P. 117–131. doi: http://dx.doi.org/10.1108/01437721111121260.
  10. Ferretti M., Guerini M., Panetti E., Parmentola A. The partner next door? The effect of micro-geographical proximity on intra-cluster inter-organizational relationships // Technovation. 2021. Vol. 110. doi: 10.1016/j.technovation.2021.102390.
  11. Hoang H., Rothaermel F.T. How to manage alliances strategically // MIT Sloan Manag Rev. 2016. Vol. 58, N 1. P. 69–76.
  12. Cheong T., Song S.H., Hu C. Strategic alliance with competitors in the electric vehicle market: Tesla Motor’s case // Math Probl Eng. 2016. Vol. 2016, Issue 1. P. 1–10. doi: 10.1155/2016/7210767.
  13. Husain Z. Successful collaboration leads to effective technology transfer at Hero MotoCorp, Ltd // Glob Bus Organ Excell. 2020. Vol. 39, N 1. P. 17–28. doi: 10.1002/joe.21991.
  14. Jancenelle V.E., Wei S., Ang T. Market orientation heterogeneity and new JV formation announcements: Creating value for parent firms // J Strategy Manag. 2020. Vol. 13, N 2. P. 109–130. doi: 10.1108/JSMA-11-2019-0196.
  15. Kumar S., Park J. Partner characteristics, information asymmetry, and the signaling effects of JVs // Manag Decis Econ. 2012. Vol. 33, N 2. P. 127–145.
  16. Dunlap D.R., McDonough E.F., Mudambi R., Swift T. Making up is hard to do: Knowledge acquisition strategies and the nature of new product innovation // J Prod Innov Manag. 2016. Vol. 33, N 4. P. 472–491. doi: 10.1111/jpim.12298.
  17. Tetteh M.O., Chan A.P., Darko A., Nani G. Factors affecting international construction JVs: A systematic literature review // Int J Constr Manag. 2020. Vol. 23, N 1. P. 98–113. doi: 10.1080/15623599.2020.1850203.
  18. Lee H., Biglaiser G., Staats J.L. The effects of political risk on different entry modes of foreign direct investment // Int Interact. 2014. Vol. 40, N 5. P. 683–710. doi: 10.1080/03050629.2014.899225.
  19. Cherbib J., Bahri F., Berraies S., Chebbi H. Towards the co-evolution of multinationals’ and local firms’ global strategies in an uncertain environment: Insights from international JVs // J Int Manag. 2023. Vol. 29, N 2. doi: 10.1016/j.intman.2023.101089.
  20. Glambosky M., Gleason K., Wiggenhorn J. Joint ventures between US MNCs and foreign governments // Int J Manag Finance. 2011. Vol. 7. N 3. P. 238–258. doi: 10.1108/17439131111144450.
  21. Ikuabe M.O., Aigbavboa C.O., Thwala W.D., et al. Risks of JV formation in the South African construction industry // Int J Constr Manag. 2022. Vol. 23, N 14. P. 2391–2399. doi: 10.1080/15623599.2022.2059913.
  22. Winkler J., Moser R. Coping with strategic uncertainty: Framework development and scenario derivation for a JV decision in the Russian truck industry // Foresight. 2016. Vol. 18, N 4. P. 357–378. doi: 10.1108/FS-01-2016-0002.
  23. Muñoz de Prat J., Escriva-Beltran M., Gómez-Calvet R. Joint ventures and sustainable development: A bibliometric analysis // Sustainability. 2020. Vol. 12, N 23. doi: 10.3390/su122310176.
  24. Haeruddin M.I.M., Farhansyah A., Haeruddin M.I.W., Mansur M.A.R. We could be so good together: A presentation of the multinational enterprises’ international JV strategy effectiveness // Int J Educ Adm Manag Leadersh. 2020. Vol. 1, N 2. P. 77–84. doi: 10.51629/ijeamal.v1i2.9.
  25. Suresh A.S. Joint venture V/S strategic alliance – the better option // ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. 2014. Vol. 4, N 3. P. 1–11.
  26. Miller R.R., et al. International JVs in developing countries: Happy marriages? Washington, DC : International Finance Corporation, 1996. 25 p.
  27. Ongsakul V., Parameswar N., Dhir S. Factors affecting the nature of alliance governance and competitiveness // J Bus Retail Manag Res. 2019. Vol. 13. P. 9–23. doi: 10.24052/JBRMR/V13ISSP/ART-2.
  28. Chrysostome E.V., Nigam R.S., Jarilowski C.S. Revisiting strategic learning in international JVs: A knowledge creation perspective // Int J Manag. 2013. Vol. 30, N 1.
  29. Kumar M.V. Differential gains between partners in JVs: Role of resource appropriation and private benefits // Organ Sci. 2010. Vol. 21. P. 232–248. doi: 10.2307/27765962.
  30. Adams J.D., Link A.N. The structure and performance of U.S. research JVs: Inferences and implications from the Advanced Technology Program // Econ Innov New Technol. 201. Vol. 27. P. 551–575.
  31. Vrande V.V., Vanhaverbeke W., Duysters G. Additivity and complementarity in external technology sourcing: The added value of corporate venture capital investments // IEEE Trans Eng Manag. 2011. Vol. 58, N 3. P. 483–496. doi: 10.1109/TEM.2010.2091134.
  32. Stringham E.P., Miller J.K., Clark J.R. Overcoming barriers to entry in an established industry: Tesla Motors // Calif Manag Rev. 2015. Vol. 57, N 4. P. 103–128.
  33. Perkins G., Murmann J.P. What does the success of Tesla mean for the future dynamics in the global automobile sector? // Manag Organ Rev. 2018. Vol. 14, N 3. P. 471–480. doi: 10.1017/mor.2018.31.
  34. Nam K. Learning through the international JV: Lessons from the experience of China’s automotive sector // Ind Corp Change. 2011. Vol. 20, N 3. P. 855–907. doi: 10.1093/icc/dtr015.
  35. Lee K., Madanoglu M., Ko J. Developing a competitive international service strategy: A case of international JV in the global service industry // J Serv Mark. 2013. Vol. 27, N 3. P. 245–255. doi: 10.1108/08876041311330735.
  36. Merchant H. Configurations of governance structure, generic strategy, and firm size: Opening the black box of value creation in international JVs // Glob Strategy J. 2014. Vol. 4, N 4. P. 292–309. doi: 10.1002/gsj.1084.
  37. Kim H., Park B.I., Al-Tabbaa O., Khan Z. Knowledge transfer and protection in international JVs: An integrative review // Int Bus Rev. 2024. Vol. 33, N 15 doi: 10.1016/j.ibusrev.2024.102300.
  38. Hwang B., Zhao X., Chin E.W. International construction JVs between Singapore and developing countries // Eng Constr Archit Manag. 2017. Vol. 24, N 2. P. 209–228. doi: 10.1108/ECAM-03-2015-0035.
  39. Debellis F., Massis A.D., Petruzzelli A.M., et al. Strategic agility and international JVs: The willingness-ability paradox of family firms // J Int Manag. 2020. Vol. 27, N 1. doi: 10.1016/j.intman.2020.100739.
  40. Park C., Oh C.H., Kasim A. Market challenges, learning and customer orientation, and innovativeness in IJVs // Int Mark Rev. 2017. Vol. 34, N 6. P. 945–967. doi: http://dx.doi.org/10.1108/IMR-07-2014-0238.
  41. Shu C., Jin J.L., Zhou K.Z. A contingent view of partner coopetition in international JVs // J Int Mark. 2017. Vol. 25, N 2. P. 42–60. doi: 10.1509/jim.16.0075.
  42. Day G.S., Schoemaker P.J. Adapting to fast-changing markets and technologies // Calif Manag Rev. 2016. Vol. 58. N 4. P. 59–77. doi: 10.1525/cmr.2016.58.4.59.
  43. Mori Y. Ex ante investment, ex post adaptation, and joint ownership // Econ Lett. 2020. Vol. 187. doi: 10.1016/j.econlet.2019.108927.
  44. Lebedev S.A., Lin Z., Peng M.W. Power imbalance and value creation in JVs // Long Range Plan. 2020. doi: 10.1016/j.lrp.2020.102014.
  45. Mantecón T.A., Song K., Luo H. The control and performance of JVs // Financ Manag. 2016. Vol. 45, N 2. P. 431–465. doi: 10.1111/fima.12100.
  46. Wong A.S., Wei L., Wang X., Tjosvold D. Collectivist values for constructive conflict management in international JV effectiveness // Int J Confl Manag. 2018. Vol. 29, N 1. P. 126–143. doi: 10.1108/IJCMA-08-2017-0071.
  47. Bamford J.D., Drutowski M., Fernandes L., et al. Misalignment management in JVs: drafting JV agreements to prevent, de‐escalate, and resolve disputes // Negotiation Journal. 2022.
  48. Devarakonda S.V., Klijn E., Reuer J.J., Duplat V. Institutional differences and arbitration mechanisms in international JVs // Global Strategy Journal. 2019. Vol. 11, N 2. P. 125–155. doi: 10.1002/gsj.1351.
  49. Velez-Calle A. Exploring instances of deviation in JVs between partners’ equity share and board representation // Int J Organ Anal. 2020. Vol. 28, N 1. P. 260–273. doi: 10.1108/IJOA-11-2018-1598.
  50. Huang M., Chiu Y. A knowledge tension perspective on management control and performance in international JVs // J Int Manag. 2020. Vol. 26, N 4. doi: 10.1016/j.intman.2020.100797.
  51. Thilakarathne N, Rathnasinghe AP, Kulatunga U, et al. An investigation of the conflict management strategies in international construction JVs of Sri Lanka // J Financ Manag Prop Constr. 2023. Vol. 28, N 3. P. 273–292. doi: 10.1108/JFMPC-03-2022-0018.

Қосымша файлдар

Қосымша файлдар
Әрекет
1. JATS XML
Жүктеу

© Жакиев А.М., Әбдіқалықов К.А., 2025

Creative Commons License
Бұл мақала лицензия бойынша қол жетімді Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Согласие на обработку персональных данных с помощью сервиса «Яндекс.Метрика»

1. Я (далее – «Пользователь» или «Субъект персональных данных»), осуществляя использование сайта https://journals.rcsi.science/ (далее – «Сайт»), подтверждая свою полную дееспособность даю согласие на обработку персональных данных с использованием средств автоматизации Оператору - федеральному государственному бюджетному учреждению «Российский центр научной информации» (РЦНИ), далее – «Оператор», расположенному по адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А, со следующими условиями.

2. Категории обрабатываемых данных: файлы «cookies» (куки-файлы). Файлы «cookie» – это небольшой текстовый файл, который веб-сервер может хранить в браузере Пользователя. Данные файлы веб-сервер загружает на устройство Пользователя при посещении им Сайта. При каждом следующем посещении Пользователем Сайта «cookie» файлы отправляются на Сайт Оператора. Данные файлы позволяют Сайту распознавать устройство Пользователя. Содержимое такого файла может как относиться, так и не относиться к персональным данным, в зависимости от того, содержит ли такой файл персональные данные или содержит обезличенные технические данные.

3. Цель обработки персональных данных: анализ пользовательской активности с помощью сервиса «Яндекс.Метрика».

4. Категории субъектов персональных данных: все Пользователи Сайта, которые дали согласие на обработку файлов «cookie».

5. Способы обработки: сбор, запись, систематизация, накопление, хранение, уточнение (обновление, изменение), извлечение, использование, передача (доступ, предоставление), блокирование, удаление, уничтожение персональных данных.

6. Срок обработки и хранения: до получения от Субъекта персональных данных требования о прекращении обработки/отзыва согласия.

7. Способ отзыва: заявление об отзыве в письменном виде путём его направления на адрес электронной почты Оператора: info@rcsi.science или путем письменного обращения по юридическому адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А

8. Субъект персональных данных вправе запретить своему оборудованию прием этих данных или ограничить прием этих данных. При отказе от получения таких данных или при ограничении приема данных некоторые функции Сайта могут работать некорректно. Субъект персональных данных обязуется сам настроить свое оборудование таким способом, чтобы оно обеспечивало адекватный его желаниям режим работы и уровень защиты данных файлов «cookie», Оператор не предоставляет технологических и правовых консультаций на темы подобного характера.

9. Порядок уничтожения персональных данных при достижении цели их обработки или при наступлении иных законных оснований определяется Оператором в соответствии с законодательством Российской Федерации.

10. Я согласен/согласна квалифицировать в качестве своей простой электронной подписи под настоящим Согласием и под Политикой обработки персональных данных выполнение мною следующего действия на сайте: https://journals.rcsi.science/ нажатие мною на интерфейсе с текстом: «Сайт использует сервис «Яндекс.Метрика» (который использует файлы «cookie») на элемент с текстом «Принять и продолжить».