Өзен кең орнының мұнаймен ластанған топырақтарынан көмірсутектікті тотықтырғыш бактериялардың биотехнологиялық әлеуетін зерттеу

Мұқаба

Дәйексөз келтіру

Толық мәтін

Аннотация

Негіздеу. Мұнай және мұнай өнімдерімен ластанған топырақтар Батыс Қазақстанның маңызды экологиялық проблемаларының негізгі көздерінің бірі болып табылады, сондықтан мұндай топырақтарды мұнай ластануынан тазарту ерекше маңызға ие. Қазіргі уақытта қолданылатын технологиялардың (биологиялық, физикалық, химиялық) барлық спектрінің ішінде көмірсутекті тотықтырғыш бактериялармен микробиологиялық ремедиацияны көздейтін топырақты биологиялық тазарту анағұрлым экологиялық және жұмсақ әдіс болып табылады. Микробиологиялық рекультивацияның маңызды аспектілерінің бірі - өңделетін топыраққа эндемикалық бактерияларды қолдану, бұл топырақты тиімді тазартуға кепілдік береді, өйткені ондағы бактериялар өздері үшін салыстырмалы түрде оңтайлы жағдайда жұмыс істейді. Маңғыстау облысының, атап айтқанда жағалау аймақтарының топырағының бірегейлігі жоғары минералдану және төмен ылғалдылық болып табылады, бұл осы жағдайларға бейімделген белгілі бір микрофлораның қалыптасуына ықпал етті.

Мақсаты. Зерттеу Өзен кен орнының жоғары минералданған топырағына тән жоғары тиімді көмірсутекті тотықтырғыш бактерияларды іздеуге және бөліп алуға бағытталған.

Материалдар мен әдістер. Жұмыста аэробты бактерияларды сұйық және қатты орталарда олардың табиғи экотоптарының жағдайына жақын жағдайларда (минералдану және температура) микробиологиялық өсіру, кумулятивтік және таза дақылдарды өсіру, микроскопия, сондай-ақ аналитикалық әдістер, мысалы, химиялық судың құрамын талдау, инфрақызыл спектрометрия қолданылады.

Нәтижелері. Өзен кен орнындағы ауыр, тұтқырлығы жоғары парафинді мұнай негізінде көмірсутекті тотықтырғыш аэробты бактериялардың төрт аккумуляциялық өсіндісі алынды, мұнай тотықтыратын галофильді бактериялардың үш таза өсіндісі бөлініп, олардың көмірсутекті тотықтырғыштық тиімділігі зерттелді.

Корытынды. Бұл жұмыста көмірсутектердің кең спектрін, соның ішінде жоғары молекулалы полициклді және құрамында күкірті бар қосылыстарды тотықтыруға қабілетті, жоғары биотехнологиялық әлеуетімен сипатталатын галофильді және орташа термофильді көмірсутектерді тотықтырғыш бактериялардың белсенді жинақ түрлері, сондай-ақ галофильді көмірсутектердің жаңа штаммдары алынды, олардың әлеуеті кейінгі жұмыста зерттеледі. Зерттелген өсінділер қысқа уақыт ішінде оның құрылымын, физикалық және химиялық қасиеттерін өзгерту арқылы мұнайдың айтарлықтай эмульсиялануына ықпал етті.

Толық мәтін

##article.viewOnOriginalSite##

Авторлар туралы

Динара Мақсұтқызы Мақсұт

ҚМГ Инжиниринг «ҚазмұнайгазҒЗЖИ» филиалы

Хат алмасуға жауапты Автор.
Email: d.maksut@kmge.kz
ORCID iD: 0000-0002-1906-0498
Қазақстан, Ақтау қаласы

Салимат Хасановна Биджиева

ҚМГ Инжиниринг «ҚазмұнайгазҒЗЖИ» филиалы

Email: s.bidzhieva@kmge.kz
ORCID iD: 0000-0002-7599-114X

канд. биол. наук

Қазақстан, Ақтау қаласы

Миуа Аллабердыевна Бисенова

ҚМГ Инжиниринг «ҚазмұнайгазҒЗЖИ» филиалы

Email: M.Bisenova@kmge.kz
ORCID iD: 0000-0002-9117-0931

канд. биол. наук

Қазақстан, Ақтау қаласы

Ерболат Озарбаевич Аяпбергенов

ҚМГ Инжиниринг «ҚазмұнайгазҒЗЖИ» филиалы

Email: E.Ayapbergenov@kmge.kz
ORCID iD: 0000-0003-3133-222X
Қазақстан, Ақтау қаласы

Валентина Валерьевна Сабалдаш

ҚМГ Инжиниринг «ҚазмұнайгазҒЗЖИ» филиалы

Email: v.sabaldash@kmge.kz
ORCID iD: 0009-0004-0158-1852
Қазақстан, Ақтау қаласы

Әдебиет тізімі

  1. Орлов Д.С., Малинина М.С., Мотузова Г.В., и др. Химическое загрязнение почв и их охрана. Москва : Агропромиздат, 1991. 303 с.
  2. Салимгереев М.Ж., Аманиязов Б.Т., Идрисова Э.К., Атемова Г.Т. Современные технологии (методы) рекультивации нефтезагрязнённых почв // Сборник научных трудов ТОО «КМГ Инжиниринг». 2020, № 1. С. 513–520.
  3. Муканов Е., Имашева Д. Раздел охраны окружающей среды (РООС) в составе Биологического обоснования «Организация садкового рыбного хозяйства (СРХ) на закрепленном рыбохозяйственном участке: Каспийское море, 6-ой рыбохозяйственный район, участок №2 от местности Татьянка до залива Кендирли». Кокшетау: ТОО «AREKET-2050».
  4. Абдрафикова И.М., Каюкова Г.П., Вандюкова И.И. Исследование состава асфальтенов и продуктов их фракционирования методом ИК-Фурье спектроскопии // Вестник Казанского технологического университета. 2011. №9. С. 179–183.
  5. Аяпбергенов Е.О., Ахметов А.Ф. Состав и структурные характеристики компонентов нефтебитуминозной породы месторождения Карасязь-Таспас // Башкирский химический журнал. 2016. Т. 23, №2. С. 20–25.

Қосымша файлдар

Қосымша файлдар
Әрекет
1. JATS XML
Жүктеу
2. Figure 1. Enrichment culture of 4737 obtained on nutrient medium with salinity 20 g/l

Жүктеу (483KB)
Метадеректер
3. Figure 2. Enrichment culture of 4737 obtained with salinity 55 g/l

Жүктеу (502KB)
Метадеректер
4. Figure 3. Enrichment culture of 5012 with salinity 55 g/l

Жүктеу (493KB)
Метадеректер
5. Figure 4. Enrichment culture of 5012 with salinity 55 g/l

Жүктеу (469KB)
Метадеректер
6. Figure 5. Pure culture of hydrocarbon-oxidising bacteria obtained on dense medium, strain 4375

Жүктеу (274KB)
Метадеректер
7. Figure 6. Infrared spectra of the Uzen field oil extracted from enrichment cultures 4737/2, 4737/52 and 4737/53

Жүктеу (346KB)
Метадеректер

© Мақсұт Д.М., Биджиева С.Х., Бисенова М.А., Аяпбергенов Е.О., Сабалдаш В.В., 2024

Creative Commons License
Бұл мақала лицензия бойынша қол жетімді Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Согласие на обработку персональных данных с помощью сервиса «Яндекс.Метрика»

1. Я (далее – «Пользователь» или «Субъект персональных данных»), осуществляя использование сайта https://journals.rcsi.science/ (далее – «Сайт»), подтверждая свою полную дееспособность даю согласие на обработку персональных данных с использованием средств автоматизации Оператору - федеральному государственному бюджетному учреждению «Российский центр научной информации» (РЦНИ), далее – «Оператор», расположенному по адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А, со следующими условиями.

2. Категории обрабатываемых данных: файлы «cookies» (куки-файлы). Файлы «cookie» – это небольшой текстовый файл, который веб-сервер может хранить в браузере Пользователя. Данные файлы веб-сервер загружает на устройство Пользователя при посещении им Сайта. При каждом следующем посещении Пользователем Сайта «cookie» файлы отправляются на Сайт Оператора. Данные файлы позволяют Сайту распознавать устройство Пользователя. Содержимое такого файла может как относиться, так и не относиться к персональным данным, в зависимости от того, содержит ли такой файл персональные данные или содержит обезличенные технические данные.

3. Цель обработки персональных данных: анализ пользовательской активности с помощью сервиса «Яндекс.Метрика».

4. Категории субъектов персональных данных: все Пользователи Сайта, которые дали согласие на обработку файлов «cookie».

5. Способы обработки: сбор, запись, систематизация, накопление, хранение, уточнение (обновление, изменение), извлечение, использование, передача (доступ, предоставление), блокирование, удаление, уничтожение персональных данных.

6. Срок обработки и хранения: до получения от Субъекта персональных данных требования о прекращении обработки/отзыва согласия.

7. Способ отзыва: заявление об отзыве в письменном виде путём его направления на адрес электронной почты Оператора: info@rcsi.science или путем письменного обращения по юридическому адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А

8. Субъект персональных данных вправе запретить своему оборудованию прием этих данных или ограничить прием этих данных. При отказе от получения таких данных или при ограничении приема данных некоторые функции Сайта могут работать некорректно. Субъект персональных данных обязуется сам настроить свое оборудование таким способом, чтобы оно обеспечивало адекватный его желаниям режим работы и уровень защиты данных файлов «cookie», Оператор не предоставляет технологических и правовых консультаций на темы подобного характера.

9. Порядок уничтожения персональных данных при достижении цели их обработки или при наступлении иных законных оснований определяется Оператором в соответствии с законодательством Российской Федерации.

10. Я согласен/согласна квалифицировать в качестве своей простой электронной подписи под настоящим Согласием и под Политикой обработки персональных данных выполнение мною следующего действия на сайте: https://journals.rcsi.science/ нажатие мною на интерфейсе с текстом: «Сайт использует сервис «Яндекс.Метрика» (который использует файлы «cookie») на элемент с текстом «Принять и продолжить».